აშშ-ს პრეზიდენტის დონალდ ტრამპის ფართო ახალმა ტარიფებმა მსოფლიოს 90-ზე მეტ ქვეყანაზე ძალაში შევიდა.
ტრამპი იყენებს ტარიფებს, რათა წაახალისოს სამუშაო ადგილები და წარმოების ინდუსტრიები, რომ დაბრუნდნენ ამერიკაში, სხვა პოლიტიკურ მიზნებთან ერთად.
ცალკე ოთხშაბათს, მან დაემუქრა იმპორტზე გადასახადის გაზრდას ინდოეთიდან 50%-მდე, თუ ეს ქვეყანა შეწყვეტს რუსული ნავთობის შეძენას.
მან ასევე დაემუქრა 100%-იან ტარიფს უცხოურ ჩიპებზე, რათა წაახალისოს ტექნიკური ფირმები, მეტი ინვესტიცია განახორციელონ აშშ-ში.
ტრამპის სავაჭრო პოლიტიკა მიზნად ისახავს გლობალური სავაჭრო სისტემის ხელახლა ჩამოყალიბებას, რომელსაც ის უსამართლოდ მიიჩნევს აშშ-ს მიმართ.
მისი ერთ-ერთი მთავარი დაპირება, როდესაც ის იანვარში თეთრ სახლში დაბრუნდა, იყო სავაჭრო დეფიციტის შემცირება - სხვაობა იმას შორის, რასაც ამერიკა ყიდულობს და ყიდის.
მისი ტარიფები მუშაობს აშშ-ს იმპორტიორებისთვის გადასახადის დაწესებით იმ საქონელზე, რომელსაც ისინი სხვა ქვეყნებიდან ყიდულობენ.
ამ იმპორტიორებმა შეიძლება გადასცენ დამატებითი ღირებულების ნაწილი ან მთელი ნაწილი მომხმარებლებს.
ტრამპს ასევე ბრალი ედება ბოლო თვეებში გლობალური ეკონომიკის არეულობაში ჩაგდებაში, თუმცა ბაზრები ბოლო დროს უფრო სტაბილური იყო.
აშშ-ს საშუალო ტარიფის საერთო მაჩვენებელი თითქმის საუკუნეა, ტრამპის მიერ დაწესებული სხვადასხვა ინდუსტრიის სპეციფიკური გადასახადების წყალობით, რომლებიც გავლენას ახდენს ისეთ პროდუქტებზე, როგორიცაა მანქანები და ფოლადი.
ხუთშაბათს ძალაში შესული გადასახადები პირველად აპრილში გამოცხადდა.
ბევრი მოგვიანებით შეჩერდა ბაზრის არასტაბილურობისა და აშშ-სთან ახალი სავაჭრო გარიგებების დადების სხვა ქვეყნებისთვის დროის მიცემის გამო.
ტარიფების ნაკრები დროთა განმავლობაში შეიცვალა ტრამპის მიერ, რომელმაც საბოლოოდ დაადგინა მოლაპარაკების ვადა 7 აგვისტომდე.
სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ექსპორტით დამოკიდებულ ეკონომიკებს ყველაზე მეტად დაზარალდნენ.
წარმოების ფოკუსირებულმა ლაოსმა და მიანმარმა ყველაზე მაღალი გადასახადები 40%-ით დააწესეს.
ზოგიერთი ექსპერტის თქმით, ტრამპი, როგორც ჩანს, მიზნად ისახავს ჩინეთთან მჭიდრო სავაჭრო კავშირების მქონე ქვეყნებს.
მაგრამ ოთხ თვეზე მეტი გაურკვევლობის შემდეგ, აზიურმა ბაზრებმა, როგორც ჩანს, ხუთშაბათს სიახლეს მშვიდად შეხვდნენ.
იაპონიის, ჰონგ კონგის, სამხრეთ კორეისა და მატერიკზე ჩინეთის ძირითადი აქციების ინდექსები ოდნავ გაიზარდა, ხოლო ინდოეთისა და ავსტრალიის ბაზრები დაეცა.
უახლესი ტარიფები ქვეყნებს გარკვეულ სტაბილურობას შესთავაზებს თვეების ქაოსის შემდეგ, თქვა სინგაპურის ეროვნული უნივერსიტეტის ეკონომისტმა ბერტ ჰოფმანმა.
"ეს უნდა იყოს ეს", - თქვა მან.
ახლა შეგიძლიათ დაიწყოთ ტარიფების გავლენის ანალიზი."
ზოგიერთმა მთავარმა ეკონომიკამ - მათ შორის დიდმა ბრიტანეთმა, იაპონიამ და სამხრეთ კორეამ - მიაღწიეს შეთანხმებებს, რათა უზრუნველყონ აშშ-ში ექსპორტირებული საქონელი, რომლებსაც ტრამპი აპრილში დაემუქრა, დაბალი ტარიფის განაკვეთით.
ევროკავშირმა ასევე მიაღწია ჩარჩო ხელშეკრულებას ვაშინგტონთან, რომელშიც ბრიუსელმა მიიღო 15%-იანი ტარიფი სავაჭრო ბლოკიდან საქონელზე.
შვეიცარიამ განაცხადა, რომ ხუთშაბათს გამართავს საგანგებო შეხვედრას მას შემდეგ, რაც მისმა ოფიციალურმა პირებმა ვერ მიაღწიეს შეთანხმებას აშშ-სთან.
39%-იანი ტარიფის განაკვეთი შვეიცარიულ საქონელზე ერთ-ერთი ყველაზე მაღალია, რომელიც დაწესებულია აშშ-ს მიერ და საფრთხეს უქმნის ქვეყნის ეკონომიკას.
ტაივანს, აზიის მთავარ ვაშინგტონის მოკავშირეს, 20%-იანი ტარიფი მიენიჭა.
მისმა პრეზიდენტმა ლაი ჩინგ-ტემ განაცხადა, რომ განაკვეთი "დროებითია" და აშშ-სთან მოლაპარაკებები მიმდინარეობს.
ტრამპის მიერ იანვარში გამოცხადებული სხვა ტარიფები მიზნად ისახავდა აშშ-ს სამ უმსხვილეს სავაჭრო პარტნიორს - ჩინეთს, კანადასა და მექსიკას - სხვადასხვა პოლიტიკური მიზნებით.
გასულ კვირას მან გაზარდა ტარიფის განაკვეთი კანადაზე 25%-დან 35%-მდე და განაცხადა, რომ ქვეყანამ "ვერ ითანამშრომლა" აშშ-კანადის საზღვარზე ფენტანილისა და სხვა ნარკოტიკების ნაკადის შეკავებაში.
კანადა ამტკიცებს, რომ ის ებრძვის ნარკოტიკულ ბანდებს.
მაგრამ აშშ-ში კანადური ექსპორტის უმეტესობა თავიდან აიცილებს იმპორტის გადასახადს არსებული სავაჭრო ხელშეკრულების, შეერთებული შტატები-მექსიკა-კანადის შეთანხმების (USMCA) გამო.
მექსიკაზე უფრო მაღალი ტარიფები შეჩერდა კიდევ 90 დღით, რადგან მოლაპარაკებები გრძელდება სავაჭრო გარიგების მისაღწევად.
პარალელურად, აშშ-მ და ჩინეთმა ჩაატარეს მოლაპარაკებების სერია, რათა შეთანხმდნენ 90-დღიანი ტარიფების შეჩერების გახანგრძლივებაზე, რომელიც 12 აგვისტოს იწურება.
ტრამპის ზოგიერთი ბოლოდროინდელი ტარიფის ნაბიჯი დაკავშირებულია უკრაინის წინააღმდეგ რუსეთის ომის დასრულების ცალკე მცდელობასთან.
ის დაემუქრა "მეორადი ტარიფების" დაწესებას, რომლებიც მიზნად ისახავს მოსკოვს, თუ ცეცხლის შეწყვეტა უკრაინასთან არ იქნება შეთანხმებული პარასკევისთვის, თუმცა გაურკვეველია, დადებითად აისახება თუ არა ვაშინგტონსა და მოსკოვს შორის მოლაპარაკებებში დადებითი ხმები და ტრამპისა და პუტინის პოტენციური შეხვედრა ამ საკითხზე.
შუალედურად, ტრამპმა ოთხშაბათს დაემუქრა ინდოეთის საქონელზე ტარიფის განაკვეთის გაზრდას 50%-მდე 27 აგვისტოდან, რადგან ის უბიძგებს ენერგიის მსოფლიოს მესამე უმსხვილეს იმპორტიორს, შეწყვიტოს რუსული ნავთობის შეძენა.
დელმა მუქარას უწოდა "უსამართლო, უსამართლო და არაგონივრული" და პირობა დადო, რომ დაიცავდა ეროვნულ ინტერესებს.
ამ ნაბიჯმა აღნიშნა "მკვეთრი ცვლილება" ტრამპის მიდგომაში მოსკოვის მიმართ, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს შეშფოთება აშშ-სთან მოლაპარაკებებში მყოფ სხვა ქვეყნებს შორის, თქვა ბაზრის ანალიტიკოსმა ფარჰან ბადამიმ ფინანსური სერვისების ფირმა eToro-დან.
"აქ არის შესაძლებლობა, რომ ინდოეთი იყოს პირველი სამიზნე, რომლის დასჯასაც ტრამპი აპირებს რუსეთთან სავაჭრო ურთიერთობების შენარჩუნებისთვის", - თქვა ბატონმა ბადამიმ.
ასევე ოთხშაბათს ტრამპმა განაცხადა, რომ დააწესებდა 100%-იან ტარიფს უცხოურ ჩიპებზე.
ეს მუქარა მოჰყვა მას შემდეგ, რაც ტექნოლოგიურმა კომპანიამ Apple-მა გამოაცხადა 100 მილიარდი დოლარის ინვესტიცია აშშ-ში მას შემდეგ, რაც თეთრმა სახლმა ზეწოლა მოახდინა წარმოებაზე აშშ-ში მეტი ინვესტიციისთვის.
ჩიპების ძირითადი მწარმოებლები, რომლებმაც მნიშვნელოვანი ინვესტიციები განახორციელეს აშშ-ში, როგორც ჩანს, შეძლებენ თავიდან აიცილონ ახალი ტარიფი.
მთავრობის ოფიციალურმა პირებმა ტაივანსა და სამხრეთ კორეაში განაცხადეს, რომ TSMC, SK Hynix და Samsung გათავისუფლდებიან ახალი გადასახადისგან.
თეთრმა სახლმა დაუყოვნებლივ არ უპასუხა BBC-ის მოთხოვნას განმარტებისთვის.
BBC-მ ასევე დაუკავშირდა SK Hynix-სა და Samsung-ს.
TSMC-მა უარი თქვა კომენტარის გაკეთებაზე.
არის თუ არა თქვენი აშშ-ს ბიზნესი ინდოეთში? დაგვიკავშირდით.
