უკრაინის პრეზიდენტი ვოლოდიმირ ზელენსკი აშშ-ს პრეზიდენტის დონალდ ტრამპის მხრიდან ზეწოლას განიცდის, რათა უკრაინაში არჩევნები ჩაატაროს, მიუხედავად რუსეთთან ომისა. ზელენსკიმ უარყო წინადადებები, რომ ის ომს იყენებს ძალაუფლების შესანარჩუნებლად, განაცხადა, რომ ის მზად არის არჩევნების ჩასატარებლად, თუ აშშ და სხვა მოკავშირეები დაეხმარებიან ხმის მიცემის უსაფრთხოების უზრუნველყოფას და თუ ქვეყნის საარჩევნო კანონი შეიცვლება.
ზელენსკის ხუთწლიანი ვადა 2024 წლის მაისში უნდა დასრულებულიყო, მაგრამ არჩევნები ლეგალურად გადაიდო რუსეთის სრულმასშტაბიანი შეჭრის გამო. ეს გახდა ტრამპის კრიტიკის წყარო, რადგან ის უბიძგებს ზელენსკის მიიღოს მისი წინადადებები ომის დასრულების შესახებ.
ზელენსკიმ უპასუხა ტრამპის კრიტიკას და განაცხადა, რომ ის მზად იყო არჩევნებისთვის. "უფრო მეტიც, მე ახლა ვეკითხები - და ამას ღიად ვაცხადებ - აშშ-ს, შესაძლოა, ჩვენს ევროპელ კოლეგებთან ერთად, დამეხმაროს არჩევნების უსაფრთხოების უზრუნველყოფაში", - განუცხადა მან ჟურნალისტებს WhatsApp-ზე. "და შემდეგ, მომდევნო 60-90 დღის განმავლობაში, უკრაინა მზად იქნება ჩაატაროს ისინი."
მანამდე ზელენსკი უარს ამბობდა არჩევნების ჩატარებაზე, სანამ ცეცხლის შეწყვეტა არ გამოცხადდებოდა, უკრაინის კანონის შესაბამისად, რომელიც კრძალავს არჩევნების ჩატარებას, როდესაც საომარი მდგომარეობაა. უკრაინელები ძირითადად მხარს უჭერენ ამ გადაწყვეტილებას.
უკრაინა საომარი მდგომარეობის ქვეშ იმყოფება 2022 წლის თებერვლიდან, როდესაც რუსეთმა დაიწყო სრულმასშტაბიანი შეჭრა. ქვეყნის კონსტიტუცია ითვალისწინებს საომარი მდგომარეობის დროს, ხოლო ცალკე კანონი კრძალავს არჩევნების ჩატარებას, სანამ ის ძალაში რჩება. გარდა იმისა, რომ უკანონოა, ნებისმიერი ეროვნული კენჭისყრა სერიოზულ უსაფრთხოების რისკებს უქმნის, რადგან რუსეთი ბომბავს უკრაინის ქალაქებს რაკეტებითა და დრონებით. ქვეყნის დაახლოებით მეხუთედი რუსეთის ოკუპაციის ქვეშაა და მილიონობით უკრაინელი საზღვარგარეთ დევნილია, რაც ართულებს ეროვნული კენჭისყრის ორგანიზებას. ასევე რთული იქნება ფრონტის ხაზზე მყოფი უკრაინელი ჯარისკაცებისთვის ხმის მიცემის გზის პოვნა.
მიუხედავად იმისა, რომ ზელენსკის ვადა ოფიციალურად ამოიწურა 2024 წლის მაისში, უკრაინის კონსტიტუცია საშუალებას აძლევს მას ლეგიტიმურად დარჩეს ხელისუფლებაში ახლად არჩეული პრეზიდენტის ფიცის დადებამდე.
ტრამპის კომენტარები არჩევნების შესახებ მოსკოვის პოზიციას ეხმიანება. კრემლი ზელენსკის ვადის ამოწურვის შემდეგ ხელისუფლებაში დარჩენას იყენებდა, რათა მას არალეგიტიმური ლიდერი უწოდოს.
ზელენსკიმ გაიმეორა წინა განცხადებები, რომ არჩევნების ჩატარების გადაწყვეტილება უკრაინელების გადასაწყვეტია და არა მათი საერთაშორისო მოკავშირეების. პირველი შეკითხვა, მისი თქმით, არის ის, შეიძლება თუ არა არჩევნების ჩატარება უსაფრთხოდ, სანამ უკრაინა რუსეთის თავდასხმის ქვეშაა. მაგრამ იმ შემთხვევაში, თუ აშშ-ს და სხვა მოკავშირეებს შეუძლიათ უზრუნველყონ ხმის მიცემის უსაფრთხოება, ზელენსკი ამბობს, რომ ის სთხოვს კანონმდებლებს შესთავაზონ საკანონმდებლო ცვლილებები, რომლებიც საშუალებას მისცემს არჩევნების ჩატარებას საომარი მდგომარეობის დროს.
"მე მსმენია, რომ ჩვენ ძალაუფლებას ვეჭიდებით, ან რომ მე პირადად ვეჭიდები პრეზიდენტის სავარძელს, რომ მე ვეჭიდები მას და რომ ეს, სავარაუდოდ, არის მიზეზი, რის გამოც ომი არ მთავრდება. ეს, გულწრფელად რომ ვთქვათ, სრულიად აბსურდული ამბავია", - თქვა ზელენსკიმ.
ომის შუაგულში არჩევნების ჩატარება ასევე გაყოფს უკრაინელ საზოგადოებას იმ დროს, როდესაც ქვეყანა უნდა იყოს გაერთიანებული რუსეთის წინააღმდეგ, განაცხადა ზელენსკიმ.
პოტენციური კანდიდატი, რომელსაც შეეძლო ზელენსკის გამოწვევა არჩევნებში, არის ვალერი ზალუჟნი, არმიის ყოფილი უფროსი და უკრაინის ამჟამინდელი ელჩი დიდ ბრიტანეთში. ზალუჟნიმ უარყო პოლიტიკაში შესვლის გეგმები, თუმცა საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვები აჩვენებს მას, როგორც ზელენსკის პოტენციურ კონკურენტს.
პეტრო პოროშენკო ასევე ზელენსკის მთავარი პოლიტიკური მეტოქეა და უმსხვილესი ოპოზიციური პარტიის ლიდერია. ანალიტიკოსებმა განაცხადეს, რომ ის ნაკლებად სავარაუდოა, რომ კვლავ იყაროს კენჭი, მაგრამ მისი კონკრეტული კანდიდატის მხარდაჭერა მნიშვნელოვანი იქნებოდა.
მიჰყევით AP-ის გაშუქებას უკრაინის ომის შესახებ [https://apnews.com/hub/russia-ukraine](https://apnews.com/hub/russia-ukraine)
