საფრანგეთის პრეზიდენტი ემანუელ მაკრონი მნიშვნელოვანი პოლიტიკური კრიზისის წინაშე დგას სახლში, რადგან პალესტინის სახელმწიფოს აღიარებამ გაეროს ასამბლეაზე და დიპლომატიამ ღაზასა და უკრაინაში საერთაშორისო ასპარეზზე კრიტიკულ დროს, პრემიერ-მინისტრ ფრანსუა ბაირუს ბოლოდროინდელი გაძევება წლის განმავლობაში მესამე პრემიერ-მინისტრად და მეხუთე მას შემდეგ, რაც მაკრონმა 2022 წელს მეორე ვადა დაიწყო. შიდა არეულობა.
კრიზისი გამოიწვია ბაირუს მთავრობის დაშლამ ცხრათვიანი მმართველობის შემდეგ, საპარლამენტო ნდობის კენჭისყრის შემდეგ, სადაც მხოლოდ 194 დეპუტატმა გამოხატა ნდობა მის ლიდერობაში, ხოლო 364-მა ხმა მისცა მის წინააღმდეგ. ბაირუმ თავად მოითხოვა ნდობის კენჭისყრა, ეძებდა მხარდაჭერას მისი მკაცრი ზომებისთვის, რომელიც მიზნად ისახავდა საფრანგეთის საჯარო ვალის შემცირებას. თუმცა, მისი გეგმა 44 მილიარდი ევროს ბიუჯეტის შემცირების შესახებ, მათ შორის ორი საჯარო დღესასწაულის გაუქმების საკამათო წინადადების ჩათვლით, ფართოდ არაპოპულარული იყო და საბოლოოდ გაუქმდა.
მაკრონი ახლა დგას წლის განმავლობაში მესამე პრემიერ-მინისტრის დანიშვნის გამოწვევის წინაშე, გაყოფილ პარლამენტში მკაფიო უმრავლესობის გარეშე. ეროვნული ასამბლეა რჩება გაყოფილი სამ ჯგუფად - მარცხნივ, ცენტრში და უკიდურეს მარჯვნივ - რომელთაგან არცერთს არ აქვს უმრავლესობა. ამან გამოიწვია ჩიხი ეკონომიკურ პოლიტიკაში და განხეთქილება ყველაზე ძირითად პოლიტიკურ ამოცანაზე: 2026 წლის ბიუჯეტის დადგენაზე.
პოლიტიკურმა კრიზისმა გააჩინა შეშფოთება საფრანგეთში ბიუჯეტის კონსენსუსის მიღწევისა და შემდგომი სამთავრობო არეულობის თავიდან აცილების შესახებ. მაშინაც კი, თუ მაკრონი კიდევ ერთ ვადამდელ არჩევნებს დანიშნავს, ნაკლებად სავარაუდოა, რომ ეს გამოიწვევს მკაფიო უმრავლესობას, რადგან ექსტრემისტული ეროვნული გაერთიანება ლიდერობს გამოკითხვებში.
მაკრონის ეკონომიკური დღის წესრიგი, რომელიც მოიცავს გადასახადების შემცირებას ბიზნესზე, სიმდიდრის გადასახადის გაუქმებას და საპენსიო ასაკის გაზრდას, იყო ღრმა განხეთქილების წყარო პოლიტიკურ პარტიებს შორის. სოციალისტები ითხოვენ ამ პოლიტიკის უკან დაბრუნებას, ხოლო მაკრონი უარს ამბობს ეკონომიკურ დღის წესრიგზე.
პოლიტიკური კრიზისი მიმდინარეობს მზარდი საზოგადოებრივი არეულობის ფონზე, მოძრაობა "ბლოკეთ ყველაფერი" აწყობს საპროტესტო აქციებს მთელ საფრანგეთში ოთხშაბათს და საზოგადოებრივი სექტორის გაფიცვებს. პრიორიტეტია მაკრონისთვის პრემიერ-მინისტრის დანიშვნა, რომელსაც შეუძლია 2026 წლის ბიუჯეტის მიღება და საფრანგეთის მზარდი საჯარო ვალის სტაბილიზაცია.
როდესაც კრიზისი ვითარდება, მაკრონი დგას რთული პოლიტიკური ლანდშაფტის ნავიგაციის და სახლში სტაბილურობის შენარჩუნების რთული ამოცანის წინაშე, საერთაშორისო სცენაზე მთავარი როლის შესრულებისას.
საფრანგეთი ახალ პოლიტიკურ კრიზისში ჩავარდა პრემიერ-მინისტრ ფრანსუა ბაირუს დამარცხებით ნდობის კენჭისყრით ეროვნულ ასამბლეაში. დამარცხება - 364 ხმით 194-ის წინააღმდეგ - ნიშნავს, რომ ბაირუ სამშაბათს წარუდგენს თავისი მთავრობის გადადგომას პრეზიდენტ ემანუელ მაკრონს, რომელმაც ახლა უნდა გადაწყვიტოს მისი შეცვლა. მაკრონის ოფისმა განაცხადა, რომ ეს მოხდებოდა "მომდევნო დღეებში."
ვარიანტები მოიცავს ახალი პრემიერ-მინისტრის დასახელებას ცენტრისტული მემარჯვენეებიდან; მარცხნივ გადახვევას და სოციალისტურ პარტიასთან თავსებადი სახელის პოვნას; და პარლამენტის დაშლას, რათა ჩატარდეს ახალი არჩევნები. მაკრონის მწარე მტრები ექსტრემისტულ მემარცხენე საფრანგეთში დაუმორჩილებელი პარტიისგან ითხოვენ, რომ ის პირადად გადადგეს, მაგრამ ცოტა კომენტატორი ფიქრობს, რომ ეს სავარაუდოა.
საფრანგეთი ახლა მეხუთე პრემიერ-მინისტრის დანიშვნის გზაზეა ორ წელზე ნაკლებ დროში - სამარცხვინო რეკორდი, რომელიც ხაზს უსვამს დრიფტს და იმედგაცრუებას, რომელიც ახასიათებდა პრეზიდენტის მეორე ვადას.
ბაირუს დაცემა მას შემდეგ მოხდა, რაც მან თავისი მთავრობა საფრანგეთის ვალის შესახებ საგანგებო ნდობის დებატებზე დააყენა. მან ზაფხული გაატარა ფინანსური საფრთხის "ექსისტენციალურ" საფრთხეზე გაფრთხილებით, თუ საფრანგეთი არ დაიწყებდა თავისი 3,4 ტრილიონი ევროს (2,9 ტრილიონი ფუნტის) ვალდებულების მოგვარებას. 2026 წლის ბიუჯეტში მან შესთავაზა ორი ეროვნული დღესასწაულის გაუქმება და კეთილდღეობის გადახდებისა და პენსიების გაყინვა, 44 მილიარდი ევროს დაზოგვის მიზნით. თუმცა, მან სწრაფად გააცნობიერა, რომ მისი ფინანსური საფრთხის წინასწარმეტყველებები ოპონენტებს არ შეცვლიდა.
პარტია პარტიამ ნათლად აჩვენა, რომ ისინი ორშაბათს გამართულ კენჭისყრას განიხილავდნენ, როგორც ბაირუსთან ანგარიშის გასწორების შესაძლებლობას - და მის მეშვეობით მაკრონთან. უმრავლესობის გარეშე ეროვნულ ასამბლეაში, ბაირუმ დაინახა, რომ მარცხენა და ექსტრემისტული მემარჯვენეები გაერთიანდნენ მის წინააღმდეგ - და მისი ბედი გადაწყდა.
ზოგიერთმა კომენტატორმა ბაირუს დაცემას პოლიტიკური თვითმკვლელობა უწოდა. მას არ სჭირდებოდა ადრეული ნდობის კენჭისყრის გამოძახება და მას შეეძლო მომდევნო თვეები გაეტარებინა მხარდაჭერის მოპოვებაში.
თავის გამოსვლაში მან ნათლად აჩვენა, რომ მისი თვალები უფრო მეტად ისტორიაზე იყო ორიენტირებული, ვიდრე პოლიტიკაზე, დეპუტატებს უთხრა, რომ მომავალი თაობები დაზარალდებიან, თუ საფრანგეთი დაკარგავს ფინანსურ დამოუკიდებლობას. "ვალის დამორჩილება იარაღის დამორჩილების ტოლფასია", - გააფრთხილა მან და თქვა, რომ ამჟამინდელი ვალის დონე "ახალგაზრდა ადამიანებს მონობაში აგდებს."
"შეიძლება გქონდეთ მთავრობის დამხობის ძალა. მაგრამ თქვენ არ შეგიძლიათ რეალობის წაშლა", - თქვა მან.
არ ყოფილა ნიშანი იმისა, რომ ბაირუს გაფრთხილებებმა რაიმე გავლენა მოახდინა პარლამენტზე ან მთლიანად საფრანგეთზე. დეპუტატები მემარცხენე და ექსტრემისტული მემარჯვენეებიდან ადანაშაულებდნენ მას საკუთარი და მაკრონის პასუხისმგებლობის დაფარვაში, რამაც საფრანგეთი ამჟამინდელ მდგომარეობამდე მიიყვანა.
ქვეყანაში ასევე არ ყოფილა დიდი ექო ბაირუს ანალიზზე - გამოკითხვები აჩვენებს, რომ ცოტას მიაჩნია, რომ ვალის კონტროლი ეროვნული პრიორიტეტია, ცხოვრების ღირებულების, უსაფრთხოებისა და იმიგრაციის საპირისპიროდ.
მოძრაობამ, რომელიც საკუთარ თავს Bloquons Tout-ს (ყველაფერს ვაჩერებთ) უწოდებს, დაჰპირდა მაკრონის პოლიტიკის წინააღმდეგ საპროტესტო აქციების, ბოიკოტებისა და პროტესტების ტალღას ოთხშაბათს. 18 სექტემბერს რამდენიმე პროფკავშირი ასევე ითხოვს დემონსტრაციებს.
ეკონომიკის ანალიტიკოსების უმეტესობა თანხმდება, რომ საფრანგეთი მომდევნო წლებში უზარმაზარი ფინანსური გამოწვევის წინაშე დგას, რადგან ვალის მომსახურების პროგნოზირებული ღირებულება 2020 წელს დახარჯული 30 მილიარდი ევროდან 2030 წელს 100 მილიარდ ევროზე მეტს მიაღწევს.
ფინანსური შეზღუდვის საჭიროება მოდის მაშინ, როდესაც მაკრონი ჰპირდება დამატებით დაფინანსებას თავდაცვისთვის, ხოლო მემარცხენე და ექსტრემისტული მემარჯვენე ოპოზიციის პარტიები ითხოვენ საპენსიო რეფორმის ბოლოდროინდელი გაუქმების გაუქმებას, რამაც საპენსიო ასაკი 64 წლამდე გაზარდა.
ბაირუმ შეცვალა მიშელ ბარნიე გასული წლის დეკემბერში მას შემდეგ, რაც ბარნიემ ვერ მიიღო თავისი ბიუჯეტი ასამბლეისგან. ბაირუმ მოახერხა ბიუჯეტის გავლა სოციალისტებთან არააგრესიული პაქტის წყალობით, მაგრამ მათი ურთიერთობა გაუარესდა, როდესაც საპენსიო რეფორმის ბოლო კონფერენციის შესახებ სოციალისტების მოთხოვნები არ დაკმაყოფილდა.
ზოგიერთმა სპეკულირება მოახდინა, რომ მაკრონი ახლა მემარცხენე პრემიერ-მინისტრს მიმართავდა, კონსერვატიული ბარნიესა და ცენტრისტული ბაირუს წარუმატებლობის შემდეგ. თუმცა, სოციალისტური პარტია ამბობს, რომ მას სურს სრული დაშორება მაკრონის პრო-ბიზნესის პოლიტიკისგან, ისევე როგორც საპენსიო რეფორმის გაუქმება - რაც პრეზიდენტის მემკვიდრეობის გაუქმებას ნიშნავს.
აქედან გამომდინარე, სავარაუდოა, რომ მაკრონი თავდაპირველად თავის ბანაკში სხვა ფიგურას მიმართავს, თავდაცვის მინისტრი სებასტიენ ლეკორნუ, შრომის მინისტრი კატრინ ვოტრინი და ფინანსთა მინისტრი ერიკ ლომბარდი ყველა დასახელებულია, როგორც პოტენციური კანდიდატები.
