ლიბიის არმიის მეთაური, გენერალ-მაიორი მუჰამედ ალი აჰმედ ალ-ჰადადი და კიდევ ოთხი მაღალი რანგის სამხედრო ოფიცერი სამშაბათს საღამოს თურქეთში თვითმფრინავის ჩამოვარდნის შედეგად დაიღუპნენ. ინციდენტი მას შემდეგ მოხდა, რაც მათმა ბიზნეს თვითმფრინავმა ანკარის ესენბოგას აეროპორტიდან აფრენა დაიწყო, რომელიც ტრიპოლისკენ მიემართებოდა. თვითმფრინავმა, Falcon 50-მა, საგანგებო დაშვების მოთხოვნა გაგზავნა, სანამ საჰაერო მოძრაობის კონტროლთან კავშირს დაკარგავდა. თვითმფრინავის ნამსხვრევები მოგვიანებით აღმოაჩინეს სოფელ კესიკავაკის მახლობლად, ჰაიმანას რაიონში, ანკარის სამხრეთ-დასავლეთით.
ლიბიის დელეგაცია, რომელშიც შედიოდნენ გენერალი ალ-ჰადადი და ოთხი სხვა ოფიცერი, თურქეთში მაღალი დონის თავდაცვის მოლაპარაკებებისთვის იმყოფებოდა, რომელიც მიზნად ისახავდა ორ ქვეყანას შორის სამხედრო და უსაფრთხოების თანამშრომლობის გაძლიერებას. გარდაცვლილი ოფიცრები იდენტიფიცირებულნი იყვნენ, როგორც გენერალი ალ-ფიტური გიჰაბილი, ლიბიის სახმელეთო ძალების მეთაური; ბრიგადის გენერალი მაჰმუდ ალ-კატავი, სამხედრო წარმოების ორგანოს ხელმძღვანელი; მუჰამედ ალ-ასავი დიაბი, შტაბის უფროსის მრჩეველი; და მუჰამედ ომარ აჰმედ მაჰჯუბი, სამხედრო ფოტოგრაფი შტაბის უფროსის ოფისში.
ავარია დაადასტურა ლიბიის პრემიერ-მინისტრმა აბდულ-ჰამიდ დეიბამ, რომელმაც მას "დიდი დანაკარგი" უწოდა ერისთვის. მან შეაქო გარდაცვლილი ოფიციალური პირები ლიბიისთვის თავდადებისა და სამსახურისთვის. თურქმა ოფიციალურმა პირებმა, მათ შორის შინაგან საქმეთა მინისტრმა ალი იერლიკაიამ და თავდაცვის მინისტრმა იასარ გულერმა, ასევე გამოხატეს თავიანთი სამძიმარი და გამოაცხადეს გამოძიების დაწყება ავარიის მიზეზის დასადგენად.
თვითმფრინავის ნამსხვრევები პოლიციამ იპოვა და გამოძიება მიმდინარეობს ავარიის მიზეზის დასადგენად. თურქეთის ხელისუფლებამ საქმეს ოთხი პროკურორი მიანიჭა, რაც სტანდარტული პროცედურაა ასეთ ინციდენტებში. ლიბიამაც გაგზავნა გუნდი ანკარაში, რათა ითანამშრომლოს თურქულ ხელისუფლებასთან გამოძიებასთან.
გენერალმა ალ-ჰადადმა გადამწყვეტი როლი ითამაშა გაეროს მიერ მხარდაჭერილ მცდელობებში ლიბიის სამხედროების გაერთიანებისთვის, რომელიც 2011 წლის აჯანყების შემდეგ გაიყო, რომელმაც დაამხო და მოკლა დიქტატორი მუამარ კადაფი. მას შემდეგ ქვეყანა ქაოსში აღმოჩნდა, აღმოსავლეთსა და დასავლეთში არსებული კონკურენტული ადმინისტრაციებით, რომლებსაც მხარს უჭერდნენ სხვადასხვა მილიცია და უცხოური მთავრობები.
თურქეთი იყო ლიბიის დასავლეთის მთავრობის მთავარი მოკავშირე, რომელიც სამხედრო მხარდაჭერას უწევდა და ახლო პოლიტიკურ, ეკონომიკურ და სამხედრო კავშირებს ამყარებდა. თუმცა, თურქეთმა ბოლო დროს ნაბიჯები გადადგა აღმოსავლეთ-დასავლეთის მთავრობასთან ურთიერთობების გასაუმჯობესებლად. დელეგაცია ანკარაში ჩავიდა თურქეთის პარლამენტის მიერ ლიბიაში განლაგებული თურქული ჯარების მანდატის ორი წლით გახანგრძლივების გადაწყვეტილების მიღებიდან ერთი დღის შემდეგ, 2019 წლის უსაფრთხოების და სამხედრო თანამშრომლობის შეთანხმების შემდეგ ანკარასა და ტრიპოლის მთავრობას შორის.
ავარიამ წამოჭრა კითხვები ლიბიის ოფიციალური პირების საზღვარგარეთ მოგზაურობის უსაფრთხოების შესახებ და ქვეყნის სამხედრო ხელმძღვანელობის უსაფრთხოების შესახებ. მან ასევე ხაზი გაუსვა ლიბიის წინაშე მდგარ მიმდინარე გამოწვევებს, როდესაც ის ცდილობს თავისი ინსტიტუტების გაერთიანებას და სტაბილურობის დამყარებას 2011 წლის აჯანყების შემდეგ.
ლიბიის არმიის შტაბის უფროსი, მუჰამედ ალი აჰმედ ალ-ჰადადი, გარდაიცვალა თვითმფრინავის ჩამოვარდნის შედეგად თურქეთის დედაქალაქის, ანკარის დატოვების შემდეგ. ლიბიის საერთაშორისოდ აღიარებული მთავრობის პრემიერ-მინისტრმა სამშაბათს საღამოს დაადასტურა, რომ მუჰამედ ალი აჰმედ ალ-ჰადადი გარდაიცვალა და მასთან ერთად თვითმფრინავში კიდევ ოთხი ადამიანი იმყოფებოდა.
ეს მოჰყვა ტრაგიკულ და მტკივნეულ ინციდენტს, როდესაც ისინი ოფიციალური ვიზიტით თურქეთის ქალაქიდან, ანკარადან ბრუნდებოდნენ. ეს მძიმე დანაკარგი დიდი დანაკარგია ერისთვის, სამხედრო დაწესებულებისთვის და ყველა ადამიანისთვის", - განაცხადა ლიბიის პრემიერ-მინისტრმა, აბდულ ჰამიდ დეიბამ.
მისი თქმით, ლიბიის სახმელეთო ძალების მეთაური, მისი სამხედრო წარმოების ორგანოს დირექტორი, შტაბის უფროსის მრჩეველი და შტაბის უფროსის ფოტოგრაფი ასევე იმყოფებოდნენ თვითმფრინავში.
თურქეთის შინაგან საქმეთა მინისტრმა ალი იერლიკაიამ X-ზე განაცხადა, რომ თვითმფრინავი ანკარის ესენბოგას აეროპორტიდან 17:10 GMT-ზე აფრინდა და ტრიპოლისკენ მიემართებოდა, ხოლო რადიო კონტაქტი 17:52 GMT-ზე დაიკარგა.
მან დასძინა, რომ თურქეთის ხელისუფლებამ თვითმფრინავის ნამსხვრევები ანკარის ჰაიმანას რაიონის სოფელ კესიკავაკში იპოვა.
იერლიკაიამ ასევე განაცხადა, რომ Dassault Falcon 50 ტიპის თვითმფრინავმა საგანგებო დაშვების მოთხოვნა გააკეთა, როდესაც ის ჰაიმანაზე იყო, მაგრამ კონტაქტი არ დამყარებულა.
ავარიის მიზეზი მაშინვე არ გაირკვა.
თურქეთის თავდაცვის სამინისტრომ ადრე გამოაცხადა ალ-ჰადადის ვიზიტი და განაცხადა, რომ ის შეხვდა თურქეთის თავდაცვის მინისტრს, იასარ გულერს და მის თურქ კოლეგას, სელჩუკ ბაირაქტაროღლუს, სხვა თურქ სამხედრო მეთაურებთან ერთად.
ავარია მოხდა ერთი დღის შემდეგ, რაც თურქეთის პარლამენტმა მიიღო გადაწყვეტილება ლიბიაში თურქული ჯარისკაცების განლაგების მანდატის კიდევ ორი წლით გახანგრძლივების შესახებ.
ნატოს წევრმა თურქეთმა სამხედრო და პოლიტიკურად მხარი დაუჭირა ლიბიის ტრიპოლის მთავრობას, საერთაშორისოდ აღიარებულ მთავრობას. 2020 წელს მან იქ გაგზავნა სამხედრო პერსონალი, რათა გაეწვრთნა და მხარი დაუჭირა მის მთავრობას და მოგვიანებით მიაღწია საზღვაო დემარკაციის შეთანხმებას, რომელიც სადავოა ეგვიპტისა და საბერძნეთის მიერ.
2022 წელს ანკარამ და ტრიპოლიმ ასევე ხელი მოაწერეს წინასწარ შეთანხმებას ენერგეტიკულ კვლევაზე, რომელსაც ასევე ეწინააღმდეგება ეგვიპტე და საბერძნეთი.
თუმცა, თურქეთმა ბოლო დროს კურსი შეცვალა თავისი "ერთი ლიბიის" პოლიტიკის ფარგლებში, გაზარდა კონტაქტი ლიბიის აღმოსავლეთ ფრაქციასთანაც.
