ჰონგ კონგი (AP) - ჩინეთის ექსპორტი დაუბრუნდა ზრდას ნოემბერში, წინა თვეში მოულოდნელი შეკუმშვის შემდეგ, რაც დოლარში გამოხატული მისი სავაჭრო ჭარბი რაოდენობა 2025 წლისთვის 1 ტრილიონ დოლარს გადააჭარბა პირველად, ორშაბათს გამოქვეყნებული მონაცემების მიხედვით.
ნოემბერში ექსპორტი წინა წელთან შედარებით 5.9%-ით გაიზარდა, ხოლო იმპორტი ოდნავ 2%-ით გაიზარდა. ორშაბათს გამოქვეყნებულ საბაჟო მონაცემებში ასევე ნათქვამია, რომ აშშ-ში გადაზიდვები თითქმის 29%-ით შემცირდა წლიურ ჭრილში. თუმცა, აშშ-სთან ვაჭრობის შესუსტებასთან ერთად, ჩინეთი დივერსიფიცირებს ექსპორტის ბაზრებს სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, აფრიკაში, ევროპასა და ლათინურ ამერიკაში.
ჩინეთის ექსპორტი ოქტომბერში 1%-ზე ოდნავ ნაკლებით შემცირდა. ნოემბრის მსოფლიო ექსპორტმა 330,3 მილიარდი დოლარი შეადგინა, რაც ეკონომისტების პროგნოზებს აღემატებოდა. თვის იმპორტმა 218,6 მილიარდი დოლარი შეადგინა.
წელიწადის პირველი 11 თვის თითქმის 1,08 ტრილიონი დოლარის სავაჭრო ჭარბი რაოდენობა რეკორდულია, რაც აღემატება 992 მილიარდ დოლარს 2024 წლის მთლიანი ჭარბი რაოდენობით, FactSet-ის მიერ შედგენილი ოფიციალური მონაცემების მიხედვით.
მიუხედავად იმისა, რომ აშშ-ში ჩინეთიდან ექსპორტი მთელი წლის განმავლობაში დაეცა, გადაზიდვები მკვეთრად გაიზარდა სხვა მიმართულებებზე, მათ შორის სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიაში, ლათინურ ამერიკაში, აფრიკასა და ევროკავშირში.
ჩინეთსა და აშშ-ს შორის ერთწლიანი სავაჭრო ზავი მიღწეული იქნა აშშ-ს პრეზიდენტ დონალდ ტრამპსა და ჩინეთის ლიდერს სი ძინპინს შორის სამხრეთ კორეაში გვიან ოქტომბერში გამართულ შეხვედრაზე. აშშ-მ შეამცირა ტარიფები ჩინეთზე, ხოლო ჩინეთმა პირობა დადო, რომ შეწყვეტს ექსპორტს იშვიათი მიწების ექსპორტთან დაკავშირებულ კონტროლთან დაკავშირებით.
"სავარაუდოა, რომ ნოემბრის ექსპორტს ჯერ კიდევ არ ასახულა ტარიფების შემცირება, რაც უნდა გამოვლინდეს მომდევნო თვეებში", - წერდა ING Bank-ის მთავარი ეკონომისტი ჩინეთისთვის ლინ სონგი მოხსენებაში.
ჩინეთის ქარხნული აქტივობა ნოემბერში ზედიზედ მერვე თვის განმავლობაში შემცირდა, ოფიციალური გამოკითხვის მიხედვით და ეკონომისტებმა განაცხადეს, რომ ჯერ კიდევ ადრეა იმის დადგენა, არის თუ არა რეალური აღორძინება გარე მოთხოვნაში აშშ-ჩინეთის სავაჭრო ზავის შემდეგ.
ექსპორტის კვლავ ძლიერი ზრდის ფონზე, ეკონომისტები ზოგადად მოელიან, რომ ჩინეთი წელს 5%-იანი წლიური ზრდის მიზანს მიაღწევს.
ჩინელმა ლიდერებმა ოქტომბრის მაღალი დონის შეხვედრის შემდეგ მომდევნო ხუთი წლის განმავლობაში მოწინავე წარმოებაზე გაამახვილეს ყურადღება.
ორშაბათის ყოველწლიური შეხვედრა, რომელსაც სი ხელმძღვანელობდა, ჩატარდა 2026 წლის გეგმების დასახვისთვის, იტყობინება Xinhua-ს სახელმწიფო საინფორმაციო სააგენტო. მან განაცხადა, რომ ჩინელმა ლიდერებმა გაიმეორეს ფოკუსირება "პროგრესის მიღწევაზე სტაბილურობის უზრუნველყოფისას".
Xinhua-ს ამონაწერიდან ნათქვამია, რომ ჩინეთს სჭირდება შიდა ეკონომიკური მუშაობის უკეთ კოორდინაცია გლობალური "სავაჭრო ბრძოლების" წინაშე.
ვაშინგტონთან ბოლოდროინდელი სავაჭრო ურთიერთობების სტაბილიზაცია, სავარაუდოდ, დიდხანს არ გაგრძელდება, თქვა ჩი ლომ, BNP Paribas Asset Management-ის გლობალური ბაზრის სტრატეგმა, რადგან ჩინეთ-აშშ-ს ურთიერთობები "სტაგნაციაშია" მათი დროებითი სავაჭრო ზავის მიუხედავად.
მიუხედავად ამისა, ზოგიერთი ეკონომისტი თვლის, რომ ჩინეთი გააგრძელებს ექსპორტის ბაზრის წილის მოპოვებას მომდევნო წლებში.
Morgan Stanley პროგნოზირებს, რომ 2030 წლისთვის ჩინეთის ბაზრის წილი გლობალურ ექსპორტში 16.5%-ს მიაღწევს, ამჟამინდელი დაახლოებით 15%-დან, რაც გამოწვეულია მოწინავე წარმოებითა და მაღალი ზრდის სექტორებით, როგორიცაა ელექტრო მანქანები, რობოტიკა და ბატარეები.
"მიუხედავად მუდმივი სავაჭრო დაძაბულობისა, მუდმივი პროტექციონიზმისა და G20-ის ეკონომიკის მიერ აქტიური სამრეწველო პოლიტიკის მიღებისა, ჩვენ გვჯერა, რომ ჩინეთი მოიპოვებს მეტ წილს გლობალურ საქონელთა ექსპორტის ბაზარზე", - განაცხადა Morgan Stanley-ის მთავარმა აზიის ეკონომისტმა ჩეტან აჰიამ ბოლო შენიშვნაში.
ჩინეთის სავაჭრო ჭარბი რაოდენობა დანარჩენ მსოფლიოსთან 1 ტრილიონ დოლარს აღემატება პირველად, რაც ეჭვქვეშ აყენებს განვითარებული ქვეყნების - და განსაკუთრებით პრეზიდენტ დონალდ ტრამპის - მცდელობების ეფექტურობას, შეაჩერონ ჩინეთიდან გამოსული მზა საქონლის ნაკადი.
