სამხრეთ აფრიკის სასამართლომ ხუთშაბათს სამუდამო პატიმრობა მიუსაჯა ქალს 6 წლის ქალიშვილის გატაცებისა და გაყიდვისთვის. ქალს ბრალად ედება, რომ გოგონა ტრადიციულ მკურნალს მიჰყიდეს მისი თვალებისა და ღია ფერის კანის გამო.
გოგონა, ჯოშლინ სმიტი, გაუჩინარდა გასული წლის თებერვალში თავისი სახლიდან სალდანჰას ყურეში, მეთევზეთა ქალაქში, კეიპტაუნიდან ჩრდილოეთით 135 კილომეტრში.
გაუჩინარებამ იმ დროს გამოიწვია უზარმაზარი ეროვნული ძებნა და მისი დედის, რაკელ "კელი" სმიტის მიმართ, თავდაპირველად თანაგრძნობით იყო განწყობილი მთელი ქვეყნა.
რას ამბობდა სასამართლო?
მოსამართლე ნათან ერმასმა დაადგინა, რომ სმიტი, 35 წლის, მის შეყვარებულთან და ურთიერთმეგობართან ერთად, სამუდამო პატიმრობას მიუსჯიან ადამიანთა ტრეფიკინგისთვის.
გარდა ამისა, მათ მიესაჯათ 10 წლიანი პატიმრობა პირობითი მსჯავრის გარეშე გატაცებისთვის.
მათი სახელები ასევე უნდა დაემატოს ბავშვთა დაცვის რეესტრს, თქვა მოსამართლემ.
"მე ვერაფერს ვპოულობ, რაც ამართლებს და იმსახურებს იმაზე ნაკლებ სასჯელს, ვიდრე შემიძლია დავაწესო", - თქვა მან.
ერმასმა თქვა, რომ სმიტს, რომელსაც ორი სხვა შვილი ჰყავს, არ გამოუჩენია "სინანული" ჯოშლინის გაუჩინარების გამო.
მან ასევე თქვა, რომ ის ფაქტი, რომ ყველა ბრალდებული ნარკოტიკების მომხმარებელი იყო, არ იყო გამართლება.
სასამართლო დარბაზში მყოფი ბევრი ადამიანი, რომელთა შორისაც გოგონას ბებიაც იყონ, ტაშით შეხვდა განაჩენს
რას ამტკიცებდნენ პროკურორები?
მოსამართლემ თავის განაჩენში არ უთქვამს, ვის მიჰყიდეს გოგონა ან რატომ.
მაგრამ პროკურორები ამტკიცებდნენ, რომ ჯოშლინი 20,000 რენდისთვის (993 ევრო, 1121 დოლარი) მიჰყიდეს სანგომას, ან ტრადიციულ მკურნალს, რომელსაც სურდა მისი "თვალები და კანი".
გაუჩინარების შემდეგ ინტერნეტში გამოქვეყნებულმა ფოტოებმა აჩვენა ჯოშლინის გასაოცარი მწვანე თვალები.
მოწმემ, რომელიც სასამართლოზე ჩვენებას აძლევდა, თქვა, რომ დედამისმა მას 2023 წელს დაგეგმილი გაყიდვის შესახებ უამბო.
სამხრეთ აფრიკაში ბავშვების გატაცება იზრდება, რაც მსოფლიოში დანაშაულის ერთ-ერთი ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია.
სამხრეთ აფრიკელ ქალს, რომელიც დამნაშავედ ცნეს ექვსი წლის ქალიშვილის გატაცებასა და ტრეფიკინგში, მიესაჯა სამუდამო პატიმრობა, მის ორ თანამზრახველთან ერთად.
კელი სმიტის, ჯაკერენ აპოლისისა და სტივენო ვან რაინის პატიმრობის ვადები მოდის ერთი წლის შემდეგ, რაც ჯოშლინ სმიტი იდუმალებით გაუჩინარდა თავისი სახლიდან სალდანჰას ყურეში, კეიპტაუნის მახლობლად.
მიუხედავად გოგონას ფართოდ რეკლამირებული ძიებისა, რომელიც გაუჩინარდა 2024 წლის თებერვალში, ის ჯერ კიდევ არ არის ნაპოვნი.
სასჯელი მოჰყვა რვაკვირიან სასამართლო პროცესს.
მოსამართლე ნათან ერმასმა თქვა, რომ მან "განსხვავება ვერ დაინახა" სამს შორის სასჯელების დაწესებისას.
"ადამიანთა ტრეფიკინგის ბრალდებით, თქვენ მოგესაჯათ სამუდამო პატიმრობა. გატაცების ბრალდებით, თქვენ მიესაჯათ 10 წლით თავისუფლების აღკვეთა", - თქვა მან სასამართლო დარბაზში ხმამაღალი ტაშის ფონზე.
მოსამართლე ერმასს ერთი საათი დასჭირდა განაჩენის გამოსატანად და გაზომილი იყო საქმის მოკლე შეჯამებისას და სასამართლო პროცესის დროს წამოჭრილი ძირითადი პუნქტების ხაზგასმაში.
მან გაკიცხა სამეული, განსაკუთრებით ვან რაინი და სმიტი, თქვა, რომ მათ არ გამოუხატავთ სინანული თავიანთი ქმედებების გამო.
"მე ვერაფერს ვპოულობ, რაც ამართლებს ან იმსახურებს ნაკლებ სასჯელს", - თქვა მან.
მან ასევე ისაუბრა იმ გავლენაზე, რომელიც მათმა ქცევამ მოახდინა მიდელპოსის საზოგადოებაზე, სადაც გოგონა ცხოვრობდა და თქვა, რომ ამან მოსახლეობა "შეძრაა".
სმიტი, 35 წლის, და მისი თანამზრახველები არ გამოხატავდნენ ემოციას, როდესაც მათი სასჯელები იკითხებოდა
პოლიციამ განაცხადა, რომ პატარა გოგონას ძებნა გაგრძელდებოდა, თუნდაც სამხრეთ აფრიკის საზღვრებს მიღმა.
"ჩვენ არ დავისვენებთ, სანამ არ გავიგებთ, რა დაემართა ჯოშლინს. ჩვენ ვაგრძელებთ დღე და ღამე მის ძებნას", - განუცხადა დასავლეთ კეიპის პოლიციის კომისარმა თემბისილე პატეკილმა ადგილობრივ მედიას.
გენერალურმა პროკურატურამ (NPA) მიესალმა სასჯელს და შეაქო თავისი გუნდის მუშაობა იმის დასამტკიცებლად, რომ ჯოშლინი "იყიდება და მიეწოდება მყიდველს" ექსპლუატაციის მიზნით, კერძოდ, "მონობა ან მონობის მსგავსი პრაქტიკა".
განაჩენის გამოტანამდე ემოციები მაღალი იყო, გაბრაზებული საზოგადოების წევრები ამბობდნენ, რომ სამეულმა უნდა მიიღოს "მკაცრი სასჯელი, რადგან ისინი იმსახურებენ ამას".
განაჩენის გამოტანამდე ჯოშლინის ბებიამ, ამანდა სმიტ-დანიელსმა, კიდევ ერთხელ სთხოვა თავის ქალიშვილს, "დააბრუნოს ჩემი შვილიშვილი ან მითხრას სად არის ის".
"მე არ მჯერა, რომ ნებისმიერი სასჯელი, რომელსაც ისინი მიიღებენ, ჩემს შვილიშვილს დააბრუნებს", - განუცხადა მან ადგილობრივ მაუწყებელს Newzroom Afrika-ს.
ქალბატონმა სმიტ-დანიელსმა თქვა, რომ ჯოშლინის გაუჩინარებამ მისი ოჯახი "გატეხა".
მან მოუწოდა თავის ქალიშვილს, შეეწყვიტა სხვების დადანაშაულება მის უბედურებაში, რადგან "ის იყო ის, ვინც ჩაიდინა საქმე".
სასამართლო პროცესის დროს სასამართლომ მოისმინა 30-ზე მეტი მოწმის ჩვენება, რომლებმაც დახატეს ახალგაზრდა გოგონას პრობლემური ცხოვრებისა და შემდგომი გაუჩინარების სურათი.
კელი სმიტმა და მისმა თანამზრახველებმა უარი თქვეს ჩვენების მიცემაზე ან დაცვისთვის მოწმეების გამოძახებაზე.
ყველაზე ფეთქებადი იყო ლორენცია ლომბარდისგან, სმიტის მეგობრისა და მეზობლისგან, რომელმაც სახელმწიფო მოწმე გახდა.
ქალბატონმა ლომბარდმა განაცხადა, რომ სმიტმა უთხრა მას, რომ მან "რაღაც სისულელე" ჩაიდინა და ჯოშლინი ტრადიციულ მკურნალს მიჰყიდა, რომელსაც სამხრეთ აფრიკაში "სანგომას" უწოდებენ.
"ადამიანს, რომელმაც ჯოშლინი წაიყვანა, სურდა მისი თვალები და კანი", - განუცხადა ქალბატონმა ლომბარდმა სასამართლოს.
ადგილობრივმა პასტორმა ჩვენება მისცა, რომ 2023 წელს მან მოისმინა სმიტის, სამი შვილის დედის, საუბარი თავისი შვილების 20,000 რენდისთვის (1,100 აშშ დოლარი; 850 ფუნტი) გაყიდვაზე, თუმცა მან თქვა, რომ მზად იყო მიეღო დაბალი თანხა 275 აშშ დოლარად.
ჯოშლინის მასწავლებელმა შემდეგ სასამართლოში განაცხადა, რომ სმიტმა მას გაუჩინარების დროს უთხრა, რომ მისი ქალიშვილი უკვე "გემზე იყო, კონტეინერში იყო და დასავლეთ აფრიკისკენ მიემართებოდა".
ეს იყო ქალბატონი ლომბარდისა და სასულიერო პირის ჩვენებები, რომლებიც გადამწყვეტი იყო მსჯავრდადების უზრუნველსაყოფად.
სასჯელის მოსმენისას სმიტი აღწერეს, როგორც მანიპულაციური და ადამიანი, რომელიც ყვებოდა "შიშველ ტყუილებს".
სოციალურმა მუშაკმა, რომელსაც დაევალა სმიტისა და მისი თანამზრახველების შესახებ მოხსენების შედგენა, იქამდე მივიდა, რომ თქვა, რომ "არ იქნება გაჭიანურება იმის დასკვნაში, რომ კელი სმიტი არის საკუთარი ქალიშვილის ტრეფიკინგის მთავარი ორგანიზატორი".
სასამართლომ ასევე მოისმინა ძლიერი განცხადებები მათგან, ვინც ჯოშლინს იცნობდა, იმის შესახებ, თუ რა დამანგრეველი გავლენა იქონია მისმა გაუჩინარებამ საზოგადოებაზე.
