გასულ დღეებში ორი განსხვავებული, თუმცა საგანგაშოდ დამაფიქრებელი შემთხვევა დაფიქსირდა საქართველოს რეგიონებში: ქობულეთში ციმბირული წყლული (ჯილეხი) დადასტურდა, ხაშურში კი უცნობი ინტოქსიკაციით გარდაიცვალა 9 წლის ბავშვი და დედა კრიტიკულ მდგომარეობაშია. ორივე შემთხვევა კიდევ ერთხელ მიგვანიშნებს, რომ საზოგადოებრივი ჯანმრთელობის დაცვა, სურსათის უსაფრთხოება და ეპიდემიოლოგიური ზედამხედველობა რეგიონისთვის კვლავ რჩება მწვავე საკითხად.

რა მოხდა და რატომ არის ეს საგანგაშო? 

8 ივნისს ქობულეთის დაბა ოჩხამურში დადასტურდა ჯილეხის შემთხვევა. სურსათის ეროვნული სააგენტოს ცნობით, დაავადების ამთვისებელ ცხოველებში მყისიერად დაიწყო ვაქცინაცია და მკაცრი საკარანტინო ზომები დაინერგა. ამ დროისთვის ვაქცინირებულია 700-ზე მეტი პირუტყვი, ხოლო 2025 წლის მონაცემებით, ქვეყნის მასშტაბით უკვე აიცრა 305,844 სული ცხოველი.

5 iივნისს, ხაშურში, სამსახურიდან დაბურნებულმა მამამ  9 წლის ბავშვი საკუთარ სახლში გარდაცვლილი იპოვა, ბავშვის დედა კი უგონო მდგომარეობაში იყო. ოჯახში ძალადობის კვალი არ იკვეთება. კლინიკის წარმომადგენლები საეჭვო ინტოქსიკაციაზე საუბრობენ, თუმცა ლაბორატორიული კვლევების პასუხი ჯერ არ არსებობს. კლინიკაში აცხადებენ, რომ ეჭვი საკვებით ინტოქსიკაციაზეც არსებობს და ნიმუშები ლუგარის ლაბორატორიაშია გაგზავნილი.

რა არის ჯილეხი და რატომ არის ის საფრთხე? 

ჯილეხი (Anthrax), იგივე ციმბირული წყლული, ბაქტერიული ინფექციაა, რომელიც ძირითადად ცხოველებიდან ადამიანებზე გადადის და შეიძლება კანის, ფილტვების ან კუჭ-ნაწლავის ფორმით გამოვლინდეს. დაავადება განსაკუთრებით საშიშია მისი მწვავე მიმდინარეობის და ლეტალურობის მაღალი რისკის გამო, თუ დროულად არ ჩატარდა მკურნალობა.

მსოფლიოში ჯილეხის შემთხვევები ხშირია ისეთ რეგიონებში, სადაც ჯერ კიდევ აქტიურია ტრადიციული მესაქონლეობა და სურსათის კონტროლის მექანიზმები სუსტია. საქართველოსთვის ეს ინფექცია კვლავ რჩება რისკ-ფაქტორად, განსაკუთრებით რეგიონებში, სადაც ცხოველების ვაქცინაცია არ არის სრულად გაშლილი და საკარანტინო ზომები დროულად ვერ ამოქმედდება.

როგორ უნდა ამოვიცნოთ და დავიცვათ თავი?

ჯილეხი ვლინდება როგორც კანის წყლულებით (განსაკუთრებით ხელებზე და სახეზე), ასევე ცხელებით, ქოშინით ან საჭმლის მომნელებელი სისტემის დარღვევებით. დაავადების წყარო შეიძლება იყოს ინფიცირებული ცხოველი ან მისი პროდუქტები.

პრევენცია მოიცავს ცხოველების დროულ ვაქცინაციას, ინფიცირებული ცხოველების პროდუქტის გადამუშავების აკრძალვას, ეპიზოოტიური კერების კონტროლს და მოსახლეობის ინფორმირებას. ასევე მნიშვნელოვანია აგრარულ რეგიონებში სურსათის კონტროლის გაძლიერება და სანდო ინფორმაციის ხელმისაწვდომობა.

გაურკვეველი ინტოქსიკაცია- როგორი უნდა იყოს რეაგირება:

საგანგებო სამოქმედო ჯგუფის ჩამოყალიბება

რეკომენდირებულია მუნიციპალიტეტმა დაუყოვნებლივ უნდა ჩამოაყალიბოს შერეული ჯგუფი ადგილობრივი ხელისუფლების, ჯანდაცვის, ეპიდემიოლოგიური სამსახურისა და სასურსათო უსაფრთხოების წარმომადგენლების მონაწილეობით.

ჯგუფი კოორდინაციას გაუწევს გამოძიებას, რეაგირებასა და მოსახლეობის ინფორმირებას. ჩვენ არ გვაქვს ინფორმაცია ამგვარი ზომის შესახებ.

სურსათისა და წყლის ნიმუშების ამოღება და ლაბორატორიული კვლევა

ყველა საეჭვო პროდუქტი, რომელსაც ოჯახის წევრები იყენებდნენ (წყალი, საკვები, საყოფაცხოვრებო ქიმიკატები), უნდა გაიგზავნოს ლუგარის ან სხვა აკრედიტებულ ლაბორატორიაში.

პარალელურად უნდა შემოწმდეს წყლის რეზერვუარები და მეზობელი მოსახლეობის მიერ გამოყენებული პროდუქტები 

ამ ეტაპზე, არ მოიპოვება საჯარო ინფორმაცია ამგვარი ზომების შესახებ.

სავარაუდო წყაროს ლოკალიზაცია და დროებითი შეზღუდვები

სანამ შედეგები დადგინდება, შესაძლებელია გარკვეული წყაროს ან პროდუქტის დროებითი შეჩერება ან განეიტრალება.

მაგალითად: კონკრეტული წყლის წერტილზე დაბანის ან გამოყენების დროებითი აკრძალვა, კონკრეტული ადგილობრივი ბაზრის მონიტორინგი.

ამ ეტაპზე, არ მოიპოვება საჯარო ინფორმაცია ამგვარი ზომების შესახებ.

მოსახლეობის დროული ინფორმირება და რეკომენდაციების გაცემა

პრევენციის საუკეთესო გზა არის გამჭვირვალე და დროული კომუნიკაცია.

მოსახლეობას უნდა მიეწოდოს ინფორმაცია:

როგორ თავი აარიდონ სარისკო ქმედებებს

რა სიმპტომების შემთხვევაში მიმართონ ექიმს

სად უნდა მიმართონ ეჭვის შემთხვევაში

ამ ეტაპზე, არ მოიპოვება საჯარო ინფორმაცია ამგვარი ზომების შესახებ.

ჯანდაცვის დაწესებულებების მომზადება და გაფრთხილება

მუნიციპალიტეტმა უნდა აცნობოს ყველა ადგილობრივ კლინიკასა და ამბულატორიას იმის შესახებ, რომ არსებობს საეჭვო ინტოქსიკაციის შემთხვევა.

ექიმებმა უნდა იცოდნენ, როგორ მოიქცნენ სიმპტომების შემთხვევაში და სად გადაამისამართონ პაციენტები.

ამ ეტაპზე, არ მოიპოვება საჯარო ინფორმაცია ამგვარი ზომების შესახებ.