მეცნიერებმა აღმოაჩინეს დინოზავრის ახალი სახეობა - მონღოლეთის მუზეუმის კოლექციაში - რომელიც, მათი თქმით, "გადაწერს" ტირანოზავრების ევოლუციურ ისტორიას.

მკვლევრებმა დაადგინეს, რომ ორი 86 მილიონი წლის წინ მცხოვრები ჩონჩხი, რომელიც მათ შეისწავლეს, ეკუთვნოდა სახეობას, რომელიც ახლა არის ყველა ტირანოზავრის ყველაზე ახლო ცნობილი წინაპარი - მტაცებლების ჯგუფი, რომელიც მოიცავს ცნობილ T.rex-ს.

მკვლევრებმა სახეობას უწოდეს Khankhuulu mongoliensis, რაც ნიშნავს "მონღოლეთის დრაკონის პრინცს".

აღმოჩენა, რომელიც გამოქვეყნდა Nature-ში, არის ფანჯარა იმის შესახებ, თუ როგორ განვითარდნენ ტირანოზავრები ძლიერ მტაცებლებად, რომლებმაც დაატერორეს ჩრდილოეთ ამერიკა და აზია დინოზავრების მეფობის დასრულებამდე.

'პრინცი' ეხება ამ ადრეულ, პატარა ტირანოზავროიდს", განმარტა პროფესორმა დარლა ზელენიცკიმ, პალეონტოლოგმა კალგარის უნივერსიტეტიდან, კანადა. ტირანოზავროიდები არის ხორცისმჭამელი დინოზავრების სუპეროჯახი, რომლებიც ორ ფეხზე დადიოდნენ.

პირველი ტირანოზავროიდები კი პატარები იყვნენ.

დოქტორანტმა ჯარედ ვორისმა, რომელმაც კვლევა ჩაატარა პროფესორ ზელენიცკისთან ერთად, განმარტა: "ისინი იყვნენ ეს მართლაც პატარა, მოქნილი მტაცებლები, რომლებიც ცხოვრობდნენ სხვა მწვერვალების მტაცებელი დინოზავრების ჩრდილში."

Khankhuulu წარმოადგენს ევოლუციურ ცვლილებას - იურული პერიოდიდან პატარა მონადირეებისგან - საშინელ გიგანტებამდე, მათ შორის T-rex-მდე.

ის დაახლოებით 750 კგ-ს იწონიდა, ზრდასრული T.rex კი შეიძლება რვაჯერ მეტს იწონიდა, ასე რომ, "ეს არის გარდამავალი ნამარხი", განმარტა პროფესორმა ზელენიცკიმ, "ადრეულ წინაპრებსა და ძლევამოსილ ტირანოზავრებს შორის".

"მან ასევე დაგვეხმარა ტირანოზავრის ოჯახის ხის გადახედვაში და გადაწერაში, რაც ვიცით ტირანოზავრების ევოლუციის შესახებ", დასძინა მან.

ახალი სახეობა ასევე აჩვენებს ევოლუციურ ეტაპებს იმ მახასიათებლებისა, რომლებიც გადამწყვეტი იყო ტირანოზავრების ტირანიისთვის, მათ შორის თავის ქალას ანატომია, რომელიც მას ძლიერ ყბას აძლევდა. ჯარედ ვორისმა განმარტა: "ჩვენ ვხედავთ მახასიათებლებს მის ცხვირის ძვალში, რამაც საბოლოოდ ტირანოზავრებს მისცა ძალიან ძლიერი კბენის ძალა."

ასეთი ძლიერი ყბის ევოლუციამ T-rex-ს საშუალება მისცა, უფრო დიდ მსხვერპლზე გადახტომოდა და ძვალიც კი დაეღრღნა.

ორი ნაწილობრივი ჩონჩხი, რომელიც გუნდმა შეისწავლა ამ კვლევაში, პირველად აღმოაჩინეს მონღოლეთში 1970-იანი წლების დასაწყისში. ისინი თავდაპირველად მიეკუთვნებოდნენ არსებულ სახეობას, რომელიც ცნობილია როგორც Alectrosaurus, მაგრამ როდესაც ბატონმა ვორისმა შეისწავლა ისინი, მან დაადგინა ტირანოზავრის მსგავსი მახასიათებლები, რომლებიც მას გამოარჩევდა.

"მახსოვს, რომ მან მომწერა - რომ ფიქრობდა, ეს ახალი სახეობა იყო", გაიხსენა პროფესორმა ზელენიცკიმ.

ის ფაქტი, რომ დინოზავრების ეს ჯგუფი ჩრდილოეთ ამერიკასა და აზიას შორის გადაადგილებას ახერხებდა - იმ დროს ციმბირსა და ალასკას შორის არსებული სახმელეთო ხიდების მეშვეობით - ასევე დაეხმარა მათ სხვადასხვა ნიშის პოვნასა და დაკავებაში.

ჯარედ ვორისმა განმარტა: "კონტინენტებს შორის ამ მოძრაობამ, ფაქტობრივად, მილიონობით წლის განმავლობაში ტირანოზავრების სხვადასხვა ჯგუფის ევოლუცია გამოიწვია."

პროფესორმა ზელინიცკიმ დაამატა: "ეს აღმოჩენა გვიჩვენებს, რომ სანამ ტირანოზავრები მეფეები გახდნენ, ისინი პრინცები იყვნენ."